Iddah (Peryòd datant)

Literalman - mo 'iddah vle di konte. Konte pirifikasyon chak mwa apre règ.

Relijyeman 'iddah vle di peryòd ap tann yon fanm nan yon kay sou disolisyon nan maryaj li apre konsomasyon oswa sou lanmò nan mari l 'menm si maryaj la te.. pa te fini. Li pa gen dwa kite kay la nan peryòd sa a. Yon maryaj li te kontrakte pandan peryòd sa a anile.

OBJÈ
Objektif prensipal 'iddah la enpoze pou detèmine si fanm nan ansent pou yo ka detèmine patènite timoun ki ka fèt pou li apre lanmò mari l oswa disolisyon maryaj li.. Yon lòt objè se akòz relasyon sere ak enpòtan ant mari a ak madanm, nan ka yon mari ki mouri, Shari'ah te enpoze sou madanm nan obsève dèy ak eksprime lapenn pandan peryòd 'iddah la.. Sa a sèvi kòm yon mak nan respè pou de la- sispann mari.

Règ konsènan 'iddah yo varye nan diferan ka epi li pa apwopriye pou mete tout detay sou tout kalite 'iddah nan ti liv sa a.. 'iddah la apre lanmò mari a – ki enpòtan yo trete anba la a.

PERYÒD 'IDDAH
1. Yon fanm dwe obsève 'iddah pandan kat mwa linè ak dis jou sou lanmò mari l, kèlkeswa si li se yon gwo oswa minè. (i.e. li te yon timoun oswa pase laj règ la) oswa menm si maryaj la pa te fini.
2. Si mari a mouri nan premye jou mwa Islamik la (ki se reekonn selon vizyon an linè) Lè sa a, kat mwa ak dis jou 'iddah la pral kalkile dapre mwa linè ki vini apre yo. Sèten mwa yo ka gen vennnèf jou epi lòt yo ka gen trant jou.
3. Si disparisyon an pa t 'nan premye jou mwa Islamik la, li pral kalkile trant jou pou tout kat mwa ki vin apre yo. (4 x 30 120 10 130 jou). Mwa yo ki ka nan vennèf jou yo p ap konsidere. Menm règ sa a aplike a yon 'iddah nan Talaq nan ka kote vèv la pa ansent..
4. 'iddah yon fanm ansent se jiska moman akouchman an oswa foskouch (sèlman si manm yo nan anbriyon an te fòme) si wi ou non ‘iddah la se akòz lanmò, divòs oswa nenpòt fòm separasyon. Kat mwa ak dis jou yo pa dwe konte nan ka sa a.
5. Si fanm nan fè marasa, 'iddah li pral fini sèlman lè dezyèm pitit la akouche.
6. Si mari a mouri pandan madanm nan ap obsève 'iddah la akòz yon divòs ('iddah nan divòs) Lè sa a, règ sa yo ap aplike:-
* Si mari a bay yon Raj'ee Talaaq (divòs ki revokab) epi li ta dwe mouri pandan madanm li toujou ap obsève 'iddah Talaaq la, Kounye a li pral oblije abandone ‘iddah sa a epi obsève ‘iddah lanmò a ki se kat mwa ak dis jou .apati moman lanmò mari a.. Peryòd ki rete nan premye 'iddah ki te akòz divòs la pa dwe konte nan okenn fason.. Nan ka nenpòt nan koup la marye mouri pandan peryòd 'iddah apre yon divòs ki revokab, mari oswa madanm sivivan eritye nan men moun ki mouri a.
* Si mari a bay yon Baa'in Talaaq (divòs irevokab) pandan li te an bon sante, si divòs sa a te nan egzanp li oswa ou pa, epi li ta dwe mouri pandan madanm li toujou ap obsève 'iddah Talaaq la, Lè sa a, li ta dwe konplete 'iddah nan Talaaq la. Pa gen okenn ‘iddah pou lanmò mari l’ ki pral eritye nan byen li..
* Si sa a Baa'in Talaaq (divòs irevokab) se pwononse pandan maladi lanmò a (maradbui-mowt) e se te nan egzanp madanm yo, epi mari a ta dwe mouri pandan madanm yo 'iddah nan Talaaq, Lè sa a tou, li ta dwe konplete 'iddah nan Talaaq la epi pa pral gen 'iddah nan lanmò pou li ni li p'ap eritye nan men mari ki mouri a..
* Si Ba'in Talaq la (divòs irevokab) yo bay pandan maladi lanmò a, pa nan egzanp madanm lan ak mari a mouri pandan madanm yo 'iddah nan Talaaq Lè sa a, li dwe obsève 'iddah la pou swa divòs oswa lanmò kèlkeswa peryòd ki pi long.. (twa kou plen règ oswa akouchman si gen yon gwosès pou 'iddah nan divòs kont kat mwa ak dis jou pou 'iddah nan lanmò.) Nan ka sa a li pral eritye nan byen mari l '.
7. Si maryaj la se fachis (iregilye) (i.e. fè nikah san temwen oswa marye de sè an menm tan elatriye.) epi li pa te fini, pa gen okenn 'iddah ki nesesè. Men, si li te aktyèlman fini li dwe obsève 'iddah pou twa kou règ oswa twa mwa si li pa sijè a yo.. Si li ansent, 'iddah li a pral ekspire sèlman lè akouchman an. Peryòd 'iddah la ap kòmanse depi lè mari l' mouri. Nan ka sa a 'iddah nan kat mwa ak dis jou pa pral aplike.

KÒMANSMAN OF’IDDAH
1. Peryòd 'iddah la kòmanse soti nan moman lanmò mari a oswa divòs oswa lòt kòz separasyon.. Li pa nan okenn fason afekte pa inyorans madanm nan nan lefèt ke li te vin akòz.
2. Si li resevwa nouvèl sou divòs la oswa lanmò mari a nan yon etap pita men nan kat mwa ak dis jou preskri yo, Lè sa a, li pral rete nan 'iddah pou rès jou ki nesesè pou konplete kat mwa ak dis jou yo.
3. Si li pa resevwa okenn enfòmasyon sou divòs la oswa sou lanmò mari a jiskaske peryòd preskri a. 'iddah te deja ekspire lè sa a pa gen 'iddah pral waajib (souri- koube) sou li.
4. Si yon fanm pa lakay li nan moman mari l mouri oswa nan moman divòs la. Li ta dwe retounen pi vit ke posib epi obsève 'iddah la nan kay la. Jou 'iddah yo kalkile depi lè mari l' te mouri oswa lè yo te bay divòs la..

KOTE IDDAH
1. Li se pou yon fanm ki anba ‘iddah obsève li nan kay kote li te abite nan moman an nan lanmò lius li.- bann oswa disolisyon nan maryaj la.
2. Si ‘iddah la vin responsab yon madanm pandan y ap vwayaje, li ta dwe retounen kote li rete a pi vit posib pou l obsève ‘iddah li.. Depi ke kay pèmanan li nan distans Shar'i safar la, epi pa pi lwen.
3. Si mari a mouri pandan ke madanm lan ale (men pa divòse) epi li se lakay paran li oswa yon lòt kote li oblije retounen imme- diately nan kay mari l 'yo epi obsève 'iddah la. Sa a se menm si mari a mouri yon lòt kote.

Antretyen PANDAN 'IDDAH
1. Nan ka lanmò mari a, vèv la pa dwe gen dwa a okenn antretyen nan byen mari l 'pou peryòd la nan 'iddah li., akòz se yon eritye. Responsablite antretyen se sèlman sou mari a ak lòt eritye yo pa responsab pou menm bagay la.
2. Li pral eritye nan byen mari l '.
3. Si li pat resevwa dòt li (Mebr) ni li pa t padone mari l pou sa, li ta dwe resevwa li kòm yon premye chaj nan byen li.

RÈG POU Obsèvasyon 'IDDAH
Gen de ayas (vèsè) nan Koran an konsènan obsèvans 'iddah nan lanmò. Ayah sa yo ase endike enpòtans 'iddah.
1. Epi (tankou) nou menm ki mouri epi kite madanm yo dèyè, fanm sa yo ta dwe kenbe tèt yo nan ap tann pou kat mwa ak dis jou (AI.Baqarah – 234).
2. Ak fanm ansent yo, tan preskri yo se pou yo depoze chay yo (Al-Talaaq – 4).

Pou inyore kòmandman Allah konsènan, ‘iddah se yon gwo peche. Sa ki anba la yo se règ enpòtan yo dwe obsève pandan 'iddah.

DÈY PANDAN'IDDAH
1. Li se waaiib (obligatwa) pou yon fanm adilt lisid nan lapenn lanmò mari l 'pandan 'iddah la. Lapenn se pa waajib sou yon fanm ki se fou oswa yon minè, menm si tout lòt règ 'iddah yo pral aplike nan de sa yo tou.
2. Kidonk, li pa akseptab pou yon fanm ki nan ‘iddah dekore tèt li ak rad ki gen koulè pal, mete bijou, sèvi ak pafen, aplike hina (mehndi), surma oswa makiyaj, oswa anbeli tèt li nan nenpòt fason. Malgre ke li sètènman gen dwa kenbe tèt li pwòp ak prezantab.
3. Nan peyi kretyen fanm mizilman yo dwe evite mete rad nwa pandan 'iddah paske sa a se fason kretyen an nan lapenn mò yo..
4. Sepandan, rad ki gen koulè ki fin vye granmoun epi ki pa flachi ta ka itilize epi si sa nesesè, Surma ta ka aplike nan mitan lannwit pou rezon medsin., men yo ta dwe retire nan maten an.
5. Si li abitye aplike lwil oliv nan cheve li epi li pè ke si pa aplike lwil cheve a pral lakòz tèt fè mal Lè sa a, li gen dwa sèvi ak lwil oliv ki pa santi bon., bay rezilta a pa amelyore bote li.
6. Lapenn madanm nan pa gen dwa pou okenn lòt moun san konte mari a. Sepandan si mari a pa entèdi madanm lan, li ka kriye lanmò yon fanmi pandan twa jou sèlman.
Rasulullah S.A.W. li sevèman entèdi dèy pou plis pase twa jou san konte vèv la pou mari l 'ki se kat mwa ak dis jou..

RETE NAN KAY LA PANDAN 'IDDAH
1. Pandan peryòd 'iddah a, madanm nan mouri a ta dwe rete nan kay yo te okipe a nan moman mari l' te mouri.. Li pa akseptab (Haram) pou li kite kay sa a si li gen ase pwovizyon.
2. Si li se sèl gayan pen ki pa gen okenn lòt mwayen pou revni, se sèlman li gen dwa kite kay li pandan jounen an pou chèche mwayen pou l viv.. Li dwe retounen nan kay sa a anvan lannwit lan e le pli vit ke li fin ranpli devwa sa a pandan jounen an.
3. Li pa nesesè pou li limite tèt li nan yon sèten chanm oswa pou l rete an silans pandan 'iddah la. Li ta dwe de preferans okipe tèt li ak ibaadah oswa nenpòt zak vètye. Li ka fè nenpòt travay nan kay la. Li pa dwe apresye okenn aktivite peche oswa pas- tan.
4. Li ka kite kay la pou tretman medikal ki pa disponib oswa pou ijans, men ta dwe retounen imedyatman apre sa. Si distans sèvis sa yo depase limit safar (77.25 km oswa 48 mil) li dwe akonpaye pa yon Mahram (yon gason nan fanmi an ke li pa ka marye dapre Lwa Islamik la).
5. Li pa gendwa kite borne pou vizite malad oswa ale nan yon kote ki gen yon antèman, menm si yo pre’ fanmi oswa menm vwazen imedya.
6. Li ka deplase nan yon lòt kay si li pa ka jwenn ase aranjman nan kay moun ki mouri a grasa eritaj li nan men li., epi si eritye ki rete yo pa pèmèt li itilize hus li- kay gwoup la oswa li pa kapab obsève purdah obligatwa lslamik la.
7. Si mari a mouri nan yon kay lwe, Lè sa a, si madanm sivivan an kapab peye lwaye a, li dwe obsève 'iddah li nan menm kay la. Lè li pa kapab peye lwaye a, li ka deplase nan kote ki an sekirite ki pi pre ki disponib kote li dwe kounye a ranpli 'iddah li..
8. Nan ka li se sèl moun ki rete nan kay kote 'iddah la dwe pase ak pè pou yo rete pou kont li tèlman gwo ke li se ensipòtab., konsa tankou lakòz maladi mantal oswa defo, li ka deplase nan yon lòt kay. Kote laperèz pa ensipòtab li p ap pou- missib pou deplase.
9. Si kay kote li abite a nan yon kondisyon Delambre epi li gen yon risk pou li ka tonbe oswa lè li ansekirite epi gen yon menas reyèl pou chastete li., onè oswa lavi, li ka deplase nan yon lòt kay, men li oblije retounen lakay li le pli vit ke yo retire kòz danje a.

Remak: Nan tout sikonstans ki dekri pi wo a kote deplase soti nan kay 'iddah a pou ale nan yon lòt kay yo dwe pran anpil prekosyon..

* ke kòz la se verite ak otantik.
* ke li deplase nan kay ki pi pre ki disponib kote li te rete a.
* ke li konplete 'iddah li nan kay sa a. Li ka pa deplase soti nan kay sa a ankò san yon rezon valab Shar'i.

ENTÈDIKSYON MARYAJ PANDAN ‘IDDAH
1. Koran an entèdi yon pwopozisyon dirèk maryaj pou yon fanm ki obsève 'iddah epi yon gason gen dwa bay li sèlman yon allusion vwale sou dezi li pou l marye ak li. (Soure al-Baqara – 235). Se poutèt sa, li pa pèmèt yo menm pwopoze l oswa fiyanse ak li pandan l ap obsève 'iddah..
2. Madanm ki ap obsève 'iddah la pa kapab legalman kontrakte yon dezyèm maryaj pandan peryòd 'iddah la.. '(Gade Sura al Baqara 232).
3. Se yon kabirah (kadinal) peche pou solennize yon maryaj konsa e menm pou patisipe ladan l.
4. Yon maryaj madanm nan kontrakte pandan peryòd 'iddah la pral yon anile (baatil) maryaj epi yo pa dwe rekonèt nan Islam.