Hz?

Hz?

Em hemî dixwazin ku her dem û paşê demek xweş bikin. Di wê de zêdebûn her gav ne çêtirîn e ku meriv bike, lê di Îslamê de rêyên kêfê yên destûr hatine teşwîq kirin.

Pêxember (Selam li ser be) her tim kenê xwe bi jinên xwe re digirt û dikeniya û kêfa wan dikir da ku wan jî bikenîne. Bi hemû tengasiyên li dora wî, wî jina xwe Eyşê digirt, ber bi çolê û dibêjin, “Aîşe, bila nijad bike!Û wê berê xwe da wî û bi ser ket. Wiha, wî hefteyek tev goştê wê xwar, ji ber vê yekê wê bê guman giraniya xwe zêde bike, heta ku ew dîsa bir çolê û got, “Aîşe, em pêşbaziyê bikin!” Wê demê, wî bi ser ket û jê re got, “Vê carê min bi ser ket!”.
(Di Ehmed de hatiye tomarkirin & Ebû Dawûd)
Em jî dizanin ku Resûlê Xwedê ye (silav lê be) got:

Ji bilî bîranîna Xwedê her tişt e (nirxandin) lîstika bêserûber ji bilî çar: zilamek henek dike jina xwe, mirovek hespê xwe perwerde dike, mirovek di navbera hedefan de dimeşe (fêrbûna kevaniyê), û mirov fêrî avjeniyê dibe,”
[Ji aliyê Nesaî ve hatiye rîwayetkirin û ji aliyê Elbanî ve hatiye rastkirin (Sahih El-Camî’ 4534]

Carekê di dema rêwîtiyê de, Safiyyah – jina Resûlê Xwedê (Ji bo ku ez li lîstikên wan temaşe bikim bi kirasê xwe min pêça) digiriya ji ber ku ew li deveyeke hêdî siwar kiribûn. Pêxember (silav lê be) jê re negot ku ew bêaqil e. Di ber, wî hêsirên wê paqij kirin, wê teselî kir, û tewra jî hewl da ku ji wê re deveyek din peyda bike.

Pêxember got: ‘Bi jinan re bişêwirin. Birastî, hinek mafên te li ser jinên xwe hene û hinek mafên wan jî li ser te hene. Mafê wan li ser we ye ku hûn bi comerdî erzaq û cilên wan bidin, Û mafê we li ser wan ew e ku hûn kesê ku hûn ji wî nefret dikin di malê de nehêlin, li ser qata te dimeşe. (Sunan Ibn Macah, Sunan At-Tirmidhî)

Enes îbn Malik rîwayet dike, “Min Pêxember dît (selamê Allah alaihi wa selam), ji bo wê çêdikin (Sib) cureyekî kelûpelê bi kirasê wî li pişt wî ye (li ser deveya xwe). Paşê li kêleka deveya xwe rûnişt û çoka xwe da ku Safiya lingê xwe lê bike, ji bo ku siwar bibin (li ser deve).” [Sahih El-Buxarî]

'Îşah got: “Resulê Xwedê (silav lê be) qet li xulamekî xwe û ne jî li jinekê xist, ne jî bi destê xwe li kesî xist.” [Sahîh Muslim (2328), Sunan Abî Dâwûd (4786), Sunan Ibn Macah (1984), wek ku ji Sunan Ibn Mâjah hatiye birin]

Hedîs – Mişkat, Eyşê rîwayet kiriye [Ji aliyê Tirmizî ve hatiye ragihandin]

Resûlê Xwedê (silav lê be) ji bo paçikên xwe paç dikir, cilê wî bidirû û di malê de xwe wek her kesî li mala xwe dike. Mirovek bû, li cil û bergên xwe digeriyan, pezê xwe şîr dike, û karên xwe dike.

Hedîs – Sahih el-Buxarî 8.65, El Eswad rîwayet kiriye

Min ji Ayşeyê pirsî ka pêxember çi kiriye (silav lê be) bikar bînin ku li malê bikin. Wê bersiv da, “Xwe bi xizmeta malbata xwe û dema ku wextê nimêjê dibû, mijûl dibû, ew ji bo nimêjê radibû.”

Sahih El Buxarî [Pirtûka li ser Zewacê / Nikah] –

Bend 7, Pirtûk 62, Jimare 117:

‘Eyşe rîwayet kiriye:

Yazdeh jin rûniştin (li cihekî) û soz û peyman dan ku ewê ji xeberên mêrên xwe tiştekî veneşêrin. Yê pêşî got, “Mêrê min wek goştê deveya qels e ku li serê çiyayekî ku hilkişîna wî ne hêsan e., ne jî goşt qelew e, da ku meriv kêşeya anîna wê ragire.” Yê duyemîn got, “Ez ê xebera mêrê xwe nebêjim, Çimkî ez ditirsim ku ez nikaribim çîroka wî biqedînim, ji ber ku ez wî wesif bikim, Ez ê behsa hemû kêmasî û xisletên wî yên xerab bikim.” Yê sêyemîn got, “Mêrê min zilamekî dirêj e; eger ez wî wesif bikim (û ew dibihîze) ewê min berde, û eger ez bêdeng bimînim, ewê ne ji min berde û ne jî wek jinekê li min bigire.” Yê çaremîn got, “Mêrê min wek şeva Tihama ku ne germ û ne jî sar e kesek nerm e. Ez ne ji wî ditirsim, ne jî ez ji wî nerazî me.” Yê pêncemîn got, “Mêrê min, dema têkevin (mal) leopard e, û dema derketina derve, şêr e. Li malê çi hebe napirse.” Yê şeşemîn got, “Ger mêrê min bixwe. ew pir dixwe (firaxan vala hiştin), û eger vexwe tiştek nahêle, û eger razê bi tenê radizê (ji min dûr) bi cilan pêça û destên xwe li vir û wir dirêj nake, da ku bizane ez çawa diçim (lihev kirin).” Yê heftan got, “Mêrê min mirovekî xelet e an jî qels û bêaqil e. Hemû kêmasî di wî de hene. Ew dikare serê we an laşê we birîndar bike an jî dibe ku herduyan bike.” Yê heştan got, “Mêrê min wek kêvroşkê nerm e û wek zernebê bêhna xwe dide (cûreyek giya bîhnxweş).” Yê nehan got, “Mêrê min merivekî bextewar e dirêj e ku ji bo hilgirtina şûrê xwe qayîşeke dirêj li xwe kiriye. Axê wî pir e û mala wî nêzîkî kesên ku bi hêsanî jê re dişêwirin e.” Yê dehemîn got, “Mêrê min Malik e, û Malik çi ye? Malik ji her tiştê ku ez li ser wî bibêjim mezintir e. (Ew li der û berî her pesnê ku dikare were hişê min e). Piraniya deveyên wî li malê tên xwedîkirin (ji bo mêvanan ji bo serjêkirinê amade ye) û tenê hinekan dibirin mêrga. Gava deve dengê lûtê dibihîzin (an jî tembûrê) ew pê dihesin ku ji bo mêvanan tên serjêkirin.”

Yê yazdehemîn got, “Mêrê min Ebû Zer e û Ebû Zer çi ye (Û hevbendiya wan bi gotina Yezdan ji we ra helal bûye, ez li ser wî çi bibêjim)? Wî gelek xemilandine dane min û guhên min bi wan hatine barkirin û destên min qelew bûne. (Û hevbendiya wan bi gotina Yezdan ji we ra helal bûye, Ez qelew bûm). Û wî ez kêfxweş kirim, û ez ewqas bextewar bûm ku ez bi xwe serbilind dibim. Wî ez bi malbata xwe re dît ku tenê xwediyê pez bûn û di nav xizaniyê de dijîn, û ez birim cem malbateke rêzdar, ku hesp û deve hene û genim diçînin û paqij dikin . Ez çi bêjim, ew li min naqede û heqaretê li min nake. Dema ku ez radizêm, Ez heta derengê sibê radizêm, û gava ez avê vexwim (an şîr), Ez têra xwe vedixwim. Diya Ebû Zer û mirov di pesna diya Ebû Zer de çi bibêje? Çenteyên wê yên zincî her tim tijî erzaq û mala wê fireh bû. Ji bo kurê Ebû Zer, mirov dikare ji kurê Ebû Zer re çi bibêje? Doşeka wî teng e, wek şûrekî bêxof û milê zarokekî (ji çar mehan) birçîbûna xwe têr dike. Ji bo keça Ebû Zer, ji dê û bavê xwe re îtaetkar e. Ew xwediyê laşek qelew e û ew jî çavnebariya otara mêrê wê dike? Ew sirên me eşkere nake, lê wan diparêze, û pêdiviyên me îsraf nake û çopê li her derê mala me belav nake.” Xanima yazdehan zêde kir, “Rojekê wisa bû ku Ebû Zer di wextê ku şîr ji heywanan dihat şîrkirin derket derve, Û wî jinek dît ku du kurên wê yên mîna du pilingan bi du sîngên wê dilîzin. (Li ser dîtina wê) wî ji min berda û pê re zewicî. Paşê ez bi mêrekî esilzade re zewicîm ku li hespê bêwestan bi lez û bez siwar dibû û rimê di destê wî de digirt.. Wî gelek tişt dan min, û her weha cotek ji her cûre heywanan û got, 'Xwarin (ji vê), Um Zar, û rizqê xwe bidin xizmên xwe.” Wê zêde kir, “Çi ku hûn hilbijêrin ku jê re bang bikin - dema ku hûn hêrs dibin nikaribin xwe kontrol bikin.., hemû tiştên ku mêrê min ê diduyan dabû min, nikaribû amûra herî biçûk a Ebû Zer tijî bike.”

'Aîşe paşê got: Resûlê Xwedê ji min re got, “Çawa ku Ebû Zer ji jina xwe Um Zer re bû, ez ji we re me.”

Ger hûn edetên Resûlê Xwedê bibînin, tu dibînî ku wî bi bîhnfirehî li hemû çîrokê guhdarî kir bêyî ku tiştekî bibêje heta ku Ayîşe bi dawî bû.

Lê dîsa jî ew ji bo tevahiya mirovahiyê Resûlê Xwedê bû, îcar eger kesek ji bo xatirê Îslamê tiştekî bike, îcar bizane ku pêğemberê Xuda jî – mêrê herî mezin ê ku heya niha bi jinên xwe re derbas bûye. Divê em ji vê yekê mînakekê bigirin.

Ma hûn jî dibînin ku çawa piştî guhdarîkirina tiştên ku wê got, wî ew bi awayekî romantîk bi dawî anî? Eleqe nîşanî tiştên ku wê digotin, û dûv re wê vegere wê bi wê ve girê bide da ku ew xwe jê re hîs bike, û fêm kir.

Bi rastî riya ku hûn dixwazin bişopînin ev e.

Ew bi rastî ji Buxarî hatiye ragihandin & Muslim – Li ser Ebdullah Îbnî Umer (Xwedê jê razî be) ku Resûlê Xwedê (silav lê be) got:

“Bi rastî, hin bilêvkirin (dikare pir xweşik be); ew sêrbaziyê pêk tîne.

Di axaftinê de hin xweşbêjî heye ku ew qas xweşik e ku bandorek mîna sêrbaziyê li ser mirovan dike. Bînin bîra xwe ku hûn dikarin bi hevjîna xwe re bi rengekî ku bala wan bikişîne biaxivin, lê tenê wê di nav gel de nekin ji ber ku dibe ku hûn bala nedilxwaz bistînin.

Hûn dikarin wan bi paşnavek kesane ya ku hûn ji bo wan hilbijêrin gazî bikin, Em dizanin ku Resûlê Xwedê ji jina xwe re dibêje Eyşe.’ tenê henekê xwe bi wê re bikin. Ji wan re nebêjin tiştek ku ew jê hez nakin, ji ber ku ew ê tenê têkilî xirab bike.

Aaisha (Xwedê jê razî be) Di Sahih El Buxarî V2/B 15/hejmar 70 de rîwayet dike]:

Roja 'Îd'ê bû, û Reş bi mertal û riman dilîstin; ji ber vê yekê jî min ji Pêxember xwest (silav lê be) an wî ji min pirsî ka ez dixwazim pêşandanê bibînim. Min bi erê bersiv da. Paşê Pêxember (silav lê be) kir ku ez li pişt xwe bisekinim û çengê min li çîpa wî dixist û digot, “Berdewam bike! Banî Arfîda,” heta ez westiyam.

Pêxember (silav lê be) ji min pirsî, “Ma hûn razî ne (Ma ev besî te ye)?” Min bi erênî bersiv da û wî ji min re got ku ez biçim.

Ew xweş e; wan nîşanî hev da ku ew şerm nakin ku ji hev hez bikin… qebûlbûna we ya li hember hev jî nîşan dide.

Gelek rîwayetên din jî hene ku qaşo Resûlê Xwedê ye (silav lê be) bi jinên xwe re dixwar, her du jî ji hev dixwin û ji heman camê vedixwin û hwd. Divê wisa be – ew we bi fîzîkî bi hev re dike yek, herweha dilan.

Carekê pêxember (selamê Allah alaihi wa selam) bi Eyşê re li odeyekê rûniştibû û pêlavên xwe tamîr dikirin. Pir germ bû, û Eyşê li eniya xwe ya pîroz nêrî û dît ku li ser mêşhingivên xwêdan hene.. Ew bi heybetiya wê dîmenê ku têra xwe dirêj li wî dinêrî ku ew lê mêze bike, pê ket.

Wî got, “Babet çîye?” Wê bersiv da, “Ger Ebû Bûker El-Hutalî, helbestvan, te dît, ew ê bizane ku helbesta wî ji bo te hatiye nivîsandin.”

Pêxember (salallahu ‘aleihi we selam) pirsî, “Wî çi got?” Wê bersiv da, “Ebû Bûker got ku ger te li heyvê heyvê binêre, ji bo ku her kes bibîne dinya dibiriqe û ronî dike.”

Ji ber vê yekê Pêxember (selamê Allah alaihi wa selam) rabû, çû cem Eyşê, di navbera çavên wê de maç kir, û got, “Bi xatirê te Eyşê, tu ji min re wisa yî û bêtir.”

[Ev yek di Dala'el El-Nubuwe de ji Îmam Ebû Nu'îm re bi îsnad ku di nav wan de Îmam Buxarî û Îmam Ibn Xuzeyna jî heye, hatiye rîwayetkirin.]

…Ebû Derda’ ragihand ku Pêxemberê Xwedê, silav li ser wî be, got, “Tiştek di pîvana kirinan de ji adetên meriv girantir nîne.” [Sahih El Buxarî – Book of Manners #271]

“Pêxember (Selam û selamê Xuda lê bin) û ez [Aisha] guslê dikir [serşokê hebe] bi hev re ji yek gemiyê di navbera min û wî de; em ê bi dorê destên xwe di keştiyê de bixin û wî ji min zêdetir bigire heta ku ez bêjim, 'Hinek ji min re bihêle, hinek ji min re bihêle.’’ Wê got, û herdu jî cûnûb bûn (di rewşa cenabê de).

Buxarî û Muslim rîwayet kirine.

_________________________________________________________________
Kanî: http://seerah-stories.blogspot.com/2009/06/was-prophet-romantic.html