Buni baham ko'ring
Muallif: Ibn Qayyim al-Javziya
Xudo, - dedi oliy taolo,
Alloh taolo poklanish va ma’naviy yuksalishni ko‘zni to‘sish va avratni asrashning natijasi qilib qo‘ydi.. Aynan shu sababdan ko'zni pastga tushirish (ko'rish) Taqiqlangan narsalar, albatta, ulkan qiymatga ega bo'lgan va katta ahamiyatga ega bo'lgan uchta foyda keltiradi..
Birinchi: iymonning lazzati va shirinligini his qilish.
Bu lazzat va shirinlik Alloh uchun nazarini tushirgan narsadan erishilishi mumkin bo'lgan narsadan ko'ra kattaroq va afzalroqdir.. Haqiqatdan ham, “Kim Alloh uchun biror narsani tark etsa, Alloh taolo, qudratli va ulug'vor, uni undan yaxshiroq narsa bilan almashtiradi." [1]
Ruh vasvasadir va go'zal shakllarga qarashni yaxshi ko'radi va ko'z yurakning hidoyatidir. Yurak o'z yo'lboshchisiga borib, u erda nima borligini ko'rishni buyuradi va ko'z unga go'zal tasvir haqida xabar berganida, unga muhabbat va ishtiyoqdan titraydi.. Ko'pincha bunday o'zaro munosabatlar, aytganidek, yurakni ham, ko'zni ham charchatadi va charchatadi:
Ko'zingni hidoyat qilib yuborganingda
Bir kun yuragingiz uchun, ko'rish ob'ekti sizni charchatdi
Chunki sen ustidan kuching yo'q birini ko'rding
Na qism, na jami, Buning o'rniga sabr qilish kerak edi.
Shuning uchun, agar ko'rishni ko'rish va tekshirishga to'sqinlik qilinsa, yurak mashaqqatli vazifani bajarishdan xalos bo'ladi. (behuda) izlash va xohlash.
Kimki ko'zini bo'sh qo'yib bersa, u abadiy yo'qotish va ko'rish uchun iztirob holatida ekanligini ko'radi, uning boshlang'ich nuqtasi yurakni bag'ishlagan va ko'rgan narsaga bog'liq bo'lgan sevgini tug'diradi.. Keyinchalik bu qizg'in intilishga aylanadi (sabablar) Shunday qilib, yurak butunlay qaram bo'lib qoladi va unga bag'ishlanadi (uning istagi ob'ekti) va qarzini to'lashi kerak bo'lgan kishiga mahkam yopishib olganidek, qalbga yopishib olgan ishqibozlikka aylanadi..
Keyinchalik ehtirosli sevgiga aylanadi va bu barcha chegaralarni buzadigan sevgi. Keyin bu yanada kuchayadi va aqldan ozgan ehtirosga aylanadi va bu yurakning har bir kichik qismini qamrab olgan sevgiga aylanadi.. Keyin bu kuchayadi va ibodat sevgisiga aylanadi. Tatayyum sajda qilish ma'nosini bildiradi va u Allohga sig'ingan deyiladi.
Shunday qilib, qalb to'g'ri bo'lmagan narsaga sig'inishni boshlaydi va bularning barchasining sababi noqonuniy qarash edi..
Ilgari u xo'jayin bo'lgan bo'lsa, endi yurak zanjirlar bilan bog'langan, u ilgari ozod bo'lgan bo'lsa, hozir qamoqda. U ko'z bilan ezilgan va unga shikoyat qiladi va ko'z javob beradi: Men sizning yo'lboshchingiz va elchingizman va meni birinchi navbatda siz yuborgansiz!
Yuqorida aytilganlarning barchasi Allohga bo'lgan muhabbatdan voz kechgan va Unga ixlos qo'ygan qalbga tegishlidir, chunki qalbda o'zini o'zi bag'ishlagan sevgi maqsadi bo'lishi kerak..
Shuning uchun qalb yolg'iz Allohni sevmasa va Uni o'ziga iloh deb bilmasa, boshqa narsaga sig'inishi kerak.
Alloh taolo Yusuf as-Siddiq haqida aytdi (AS),
“Shunday qilib (buyurdik) Undan barcha yomonlik va nopok amallarimizni qaytarishimiz uchun, chunki u Bizning solih bandalarimizdan edi”. [Yusuf (12): 24]
Al-Azizning xotini mushrik bo'lgani uchun shunday bo'ldi (ehtirosli sevgi) turmushga chiqqaniga qaramay uning yuragiga kirdi. Chunki Yusuf (AS) Yigit bo'lishiga qaramay undan qutulganini Allohga ixlos qildi, uylanmagan va xizmatkor.
Ikkinchisi: yurakning yorug'ligi, aniq idrok va chuqur tushuncha.
Ibn Shujo` al-Kirmoniy aytdilar, “Kimki oʻzining zohiriy qiyofasini sunnatga ergashsa, uning ichki qiyofasi doimo tafakkur va Allohni anglashda, nafsini nafsga ergashishdan tiyadi, U haromdan nigohini tiyadi va har doim halollarni yesa, uning idroki va idroki aslo xato qilmaydi”.
Alloh taolo Lut qavmini va ular qanday azob-uqubatlarga duchor bo'lganini zikr qildi, so'ng so'zni davom ettirdi,
“Albatta, bunda mutavassiminlar uchun oyat-belgilar bordir”. [al-Hijr (15): 75]
Mutvasimiylar aniq idrok va chuqur tushunchaga ega bo'lganlardir, haromga qarashdan va nohaq ishlarni qilishdan omon bo'lganlar.
Alloh taolo ko'zni past qilish haqidagi oyatni zikr qilgandan keyin aytdi,
“Alloh osmonlaru yerning nuridir”. [faqat (24): 35]
Buning sababi, mukofotning harakat bilan bir xil bo'lishidir. Bas, kim Alloh uchun ko'zini haromdan tiksa, qudratli va ulug'vor, Uning o'rniga xuddi shu turdagi undan yaxshiroq narsa qo'yadi.
Shunday qilib, banda ko'z nurini haromga tushishdan saqlaganidek, Alloh taolo uning koʻzi va qalbining nurini barakali qilib, unga nazarini tushirmaganida koʻrmagan va tushunmaydigan narsalarni anglaydi..
Bu odamning o'zida jismonan his qilishi mumkin bo'lgan masala, chunki qalb ko'zguga o'xshaydi va asosiy istaklar esa zangga o'xshaydi.. Oyna sayqallanganda va zangdan tozalanganda, u haqiqatni aks ettiradi (haqiqat) ular aslida bo'lgani kabi.
Biroq, agar u zanglagan bo'lsa, u to'g'ri aks etmaydi va shuning uchun uning bilimi va nutqi gumon va shubhadan kelib chiqadi..
Uchinchi: yurak kuchli bo'ladi, qat'iy va jasur.
Alloh unga nuri uchun ochiq-oydin dalillarni berganidek, unga quvvati uchun ham yordam beradi. Shunday qilib, yurak bu omillarning ikkalasini ham birlashtiradi va natijada, Shayton undan qochadi. Rivoyatda zikr qilingan, “Kim o'zining nafslariga qarshi chiqsa, Shayton uning soyasidan qo‘rqib qochadi”. [2]
Shuning uchun kimki nafslariga ergashsa, o'zida nafsining xorligini topadi, kuchsiz bo'lmoqda, zaif va xor. Darhaqiqat, Alloh O'ziga itoat qilganni oliylik qiladi, itoatsizni esa xor qiladi.,
“Shunday ekan, tushkunlikka tushmang va tushkunlikka tushmang; chunki imonda sodiq bo'lsangiz, sizlar hukmronlik qilishingiz kerak." [Ali Imron(3): 139]
“Kim olijanoblik va kuch-qudratga intilayotgan bo‘lsa, u holda barcha oliyjanoblik va qudrat Allohnikidir”. [Fatir(35): 10]
Ya'ni, kim itoatsizlik va gunohni qidirsa, Alloh taolo, qudratli va ulug'vor, Unga osiy bo'lganni xor qiladi.
Ba'zi salaflar aytdilar, “Odamlar shohlar eshigidan olijanoblik va kuch-qudratni izlaydilar va uni faqat Allohga itoat qilish orqali topadilar”.
Chunki Allohga itoat qilgan kishi Allohni o‘ziga do‘st va valiy tutgan bo‘lib, Parvardigorini do‘st tutganni Alloh hech qachon xor qilmaydi.. Qunut duosida, ular yuzaga keladi, “Kimni doʻst tutsang, xor boʻlmaydi, kimni dushman tutsang, olijanob boʻlmaydi”. [3]
Izohlar
{1} Ahmad xabar bergan [5/363], al-Marvaziy «Zavoid az-zuhd»da [yo'q. 412], “Tuhfa ul-ashrof”da zikr qilinganidek, “al-Kubro”da an-Nasoiy. [11/199] Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytgan sahobalardan biridan, “Albatta, sizlar Alloh uchun hech narsa qoldirmaysizlar, magar Alloh uning o‘rniga undan yaxshiroq narsani qo‘yadi”. Isnod sahihdir.
{2} Bu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hadislari sifatida tasdiqlanmagan
{3} Abu Dovud rivoyat qilgan [Eng. Trans. 1/374 yo'q. 1420], an-Nasoiy [3/248], at-Termiziy [yo'q. 464], ibn Moja [yo'q. 1178], ad-Daarimi [1/311], Ahmad [1/199], ibn Xuzayma [2/151] Al-Hasandan (OUT).
Da Sof nikoh, Biz yordam beramiz 50 odamlar haftada turmush qurishadi!
Javob qoldiring